Τα ούλα και το σμάλτο (αδαμαντίνη) του δοντιού προσφέρουν προστασία στα δόντια. Όταν η αδαμαντίνη καταστραφεί ή τα ούλα υποχωρήσουν μένει εκτεθειμένη η πορώδης οδοντίνη, με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος να εμφανιστεί ευαισθησία στα δόντια. Η ευαισθησία οδηγεί, συνήθως, σε έναν οξύ και διαπεραστικό πόνο, όταν ο ασθενής καταναλώνει ζεστά ή κρύα ποτά ή γλυκές και ξινές τροφές ή κατά την απλή επαφή. Πόνος μπορεί να εκδηλώνεται ακόμα και, όταν απλά αναπνέουμε κρύο αέρα. Όταν το πρόβλημα εντοπίζεται στον αυχένα του δοντιού, εκεί που ενώνεται η μύλη του δοντιού με τη ρίζα, η κατάσταση αναφέρεται ως αυχενική ευαισθησία.
Η ευαισθησία στα δόντια δεν είναι απλά μία ενόχληση ή κάτι που συνδέεται με την ηλικία. Είναι μία σοβαρή κατάσταση του στόματος που πρέπει να αντιμετωπιστεί, διότι μπορεί να οδηγήσει σε άλλες δυσάρεστες καταστάσεις. Άτομα με ευαισθησία στα δόντια παραμελούν, συνήθως, τη στοματική υγιεινή, για να αποφύγουν τον πόνο, με αποτέλεσμα τα δόντια να τερηδονίζονται πιο εύκολα και να προκαλούνται περιοδοντικά προβλήματα.
- η περιοδοντίτιδα που προκαλεί αποκάλυψη της ρίζας και συνεπώς και της πορώδους οδοντίνης, αφού η ρίζα δεν περιβάλλεται από αδαμαντίνη (σμάλτο).
- ο λανθασμένος τρόπος βουρτσίσματος που οδηγεί σε αποτριβή της αδαμαντίνης του δοντιού και έκθεση της πορώδους οδοντίνης.
- το τρίξιμο των δοντιών (βρουξισμός) που προκαλεί φθορά της αδαμαντίνης και έκθεση της πορώδους οδοντίνης.
- η κατανάλωση όξινων τροφών και ποτών που διαβρώνουν την αδαμαντίνη των δοντιών και εκθέτουν την πορώδη οδοντίνη.
- ο τερηδονισμός των δοντιών που καταστρέφει την αδαμαντίνη, εκθέτοντας στο εξωτερικό περιβάλλον την πορώδη οδοντίνη.
- ο τραυματισμός των δοντιών (ράγισμα, σπάσιμο) που φθάνει μέχρι την οδοντίνη, μεταδίδοντας τα εξωτερικά ερεθίσματα στα νεύρα του δοντιού.
- η λεύκανση των δοντιών, όταν δεν ακολουθούνται πιστά οι οδηγίες.
-
- Αποκάλυψη ρίζας από κακή στοματική υγιεινή
-
- Αποκάλυψη ριζών από έντονο βούρτσισμα με σκληρή οδοντόβουρτσα
-
- Αποκάλυψη πολφού σε σπασμένο δόντι
Η εκδήλωση ευαισθησίας είναι ένδειξη κάποιου οδοντιατρικού προβλήματος και γι’ αυτό είναι ανάγκη να ζητήσετε επαγγελματική βοήθεια. Μπορείτε να απευθυνθείτε στο Dental Group για την αντιμετώπιση του προβλήματος της ευαισθησίας των δοντιών. Μετά τη διάγνωση των ακριβών αιτίων της ευαισθησίας των δοντιών σας, θα σας προταθούν και οι κατάλληλες επιλογές θεραπείας.
Η ευαισθησία στα δόντια αντιμετωπίζεται με διάφορους τρόπους. Ανάλογα με τη σοβαρότητα του προβλήματος, για τη θεραπεία ή την ανακούφιση από τα δυσάρεστα συμπτώματα της ευαισθησίας προτείνονται τα εξής:
- Χρήση απευαισθητοποιητικής οδοντόκρεμας. Η βελτίωση, συνήθως, εμφανίζεται μετά από μερικές εβδομάδες, αν και δεν είναι προβλέψιμη για όλους τους ασθενείς.
- Φθορίωση. Φθοριούχα gel ή βερνίκια φθορίου χρησιμοποιούνται τοπικά από τον οδοντίατρο ή παιδοδοντίατρο, για να κλείσουν τα οδοντινικά σωληνάρια και να απομονωθούν τα νεύρα του δοντιού από τα εξωτερικά ερεθίσματα.
- Στίλβωση δοντιών με απευαισθητοποιητική πάστα στίλβωσης.
- Όψεις ρητίνης. Χρησιμοποιούνται για την κάλυψη των πόρων της οδοντίνης και την παρεμπόδιση επαφής των νευρικών απολήξεων με το εξωτερικό περιβάλλον.
- Στεφάνες δοντιών. Επιλέγονται σε περιπτώσεις τερηδονισμού ή βρουξισμού (τριξίματος) με εκτεταμένη απώλεια της αδαμαντίνης, η οποία δεν μπορεί να διορθωθεί με σφραγίσματα.
- Κάλυψη των ριζών με ουλικά μοσχεύματα.
-
- Πριν την κάλυψη
-
- Μετά την κάλυψη με ουλικό μόσχευμα
- Σκόπιμη ενδοδοντική θεραπεία (απονεύρωση), όταν όλα τα άλλα έχουν αποτύχει και η ευαισθησία επηρεάζει την ποιότητα ζωής του ασθενή.
- επιμελημένη στοματική υγιεινή
- σωστό βούρτσισμα των δοντιών
- μαλακή ή μέτριας σκληρότητας οδοντόβουρτσα
- μείωση στην κατανάλωση όξινων τροφών και ποτών
- λεύκανση, σύμφωνα με τις οδηγίες του οδοντιάτρου
Σύμφωνα με ορισμένες μελέτες, το 50% του πληθυσμού βιώνει τη δυσάρεστη αυτή κατάσταση. Τεράστια ποσά ξοδεύονται διεθνώς για την αντιμετώπιση της κακοσμίας του στόματος σε στοματικά διαλύματα και άλλα προϊόντα, όπως τσίχλες, καραμέλες κ.ά.
Για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του σοβαρού αυτού προβλήματος είναι απαραίτητη η σωστή διάγνωση, ο εντοπισμός δηλαδή των αιτίων της κακοσμίας, ο οποίος, μερικές φορές, είναι δύσκολος, διότι συνδέεται και με υποκειμενικούς παράγοντες (ψευδοκακοσμία).
Εξωγενείς Παράγοντες
- κάπνισμα
- αλκοόλ
- διάφορες τροφές (σκόρδο, κρεμμύδι κ.ά)
- κακή διατροφή (δίαιτες)
-
- Κακοσμία λόγω περιοδοντίτιδας
Ενδογενείς Παράγοντες
- ουλίτιδα και περιοδοντίτιδα
- επίχρισμα γλώσσας
- τερηδόνα
- αποστήματα
- φλεγμονή των περιεμφυτευματικών ιστών
- ενσφήνωση τροφών
- πλημμελής καθαρισμός των οδοντοστοιχιών
- κακή στοματική υγιεινή
- ξηροστομία λόγω μειωμένης ροής σιέλου
-
- Επίχρισμα γλώσσας
Οι ενδογενείς παράγοντες προέρχονται κατά 90% από τη στοματική κοιλότητα, ενώ οι υπόλοιποι έχουν εξωστοματική προέλευση, όπως:
- συστημικές νόσοι (κίρρωση του ήπατος, νεφρική ανεπάρκεια κ.ά)
- αμυγδαλίτιδα, βρογχίτιδα
- γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση
- μεταβολικές διαταραχές
Όποια κι αν είναι τα αίτια, είναι απαραίτητο να απευθυνθείτε στον οδοντίατρο για την αντιμετώπιση του προβλήματός σας. Είναι λάθος να πιστεύετε ότι η κακοσμία του στόματος δεν είναι αρκετά σοβαρό πρόβλημα και μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με τη βελτίωση της στοματικής υγείας.
Για την αντιμετώπιση της κακοσμίας που προέρχεται από τα μικρόβια του στόματος, η θεραπεία στηρίζεται στη μείωση του μικροβιακού φορτίου του στόματος και ειδικά της γλώσσας. Συγκεκριμένα, για τη θεραπεία της δυσάρεστης αναπνοής προτείνεται:
- θεραπεία της ουλίτιδας ή περιοδοντίτιδας
- θεραπεία της τερηδόνας
- έμφαση στον καθαρισμό της γλώσσας
- εκπαίδευση στη σωστή στοματική υγιεινή
- πλύσεις του στόματος και του φάρυγγα με στοματικό διάλυμα.
- χρήση ειδικών δισκίων που δεσμεύουν τις οσμές της δυσάρεστης αναπνοής.
Η γλώσσα μπορεί, συχνά, να είναι η κύρια πηγή κάκοσμων αερίων. Γι αυτό και αποδίδεται μεγάλη σημασία στον καθαρισμό της με ειδική οδοντόβουρτσα ή ξέστρα. Άτομα με έντονες αύλακες στη γλώσσα είναι πιο επιρρεπή στην κακοσμία.
Εάν διαπιστωθεί ότι η κακοσμία δεν οφείλεται σε εξωγενείς παράγοντες ή σε πρόβλημα της στοματικής κοιλότητας αλλά σε κάποια συστημική νόσο, τότε ο ασθενής ενθαρρύνεται να συμβουλευτεί ειδικούς γιατρούς για διάγνωση και θεραπεία.
Το σάλιο είναι το διαυγές και ελαφρά κολλώδες υγρό το οποίο εκκρίνεται από τους σιελογόνους αδένες στο στόμα. Ως κύρια λειτουργία έχει τη διευκόλυνση στην κατάποση της τροφής και τη διαδικασία της πέψης. Επίσης, το σάλιο διατηρεί την υγρασία του στόματος, ξεπλένει τα υπολείμματα των τροφών από τα δόντια, εξουδετερώνει τα οξέα και φέρει αντισώματα ενάντια στην απειλή των βακτηρίων, προστατεύοντας έτσι από την τερηδόνα και την ουλίτιδα. Τέλος, συμβάλλει σημαντικά στη διαδικασία της γεύσης.
Όταν δεν παράγεται αρκετό σάλιο, το στόμα ξηραίνεται και υπάρχει μια δυσάρεστη αίσθηση. Αυτό ονομάζεται ξηροστομία. Σε σοβαρές περιπτώσεις, η ξηροστομία δημιουργεί δυσλειτουργίες στο στόμα και το λαιμό, ενώ μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ποιότητα ζωής. Δυστυχώς, δεν υπάρχει τρόπος πρόληψης της ξηροστομίας. Υπάρχουν, όμως, πολλές αποτελεσματικές μέθοδοι αντιμετώπισής της.
Η ξηροστομία επηρεάζει το 10% περίπου του πληθυσμού. Είναι πιο συχνή στις γυναίκες παρά στους άντρες και αφορά περισσότερο στα πιο ηλικιωμένα άτομα και, κυρίως, σε αυτά που λαμβάνουν συχνά φάρμακα. Τέλος, η ξηροστομία είναι από τα κύρια χαρακτηριστικά των ατόμων που πάσχουν από το σύνδρομα Sjögren.
- ενόχληση στην ομιλία και την κατάποση
- ενόχληση στο φαγητό
- δυσκολία στη γεύση
- συνεχής βήχας
- ξερά και χαρακωμένα χείλη
- κάψιμο στη γλώσσα και στο λαιμό
- λευκή γλώσσα (candidiasis)
- έλκη και ερεθισμοί των μαλακών ιστών στο στόμα
- περιοδοντίτιδα
Τα κυριότερα αίτια είναι τα εξής:
- παρενέργεια διάφορων φαρμάκων, όπως αντικαταθλιπτικά, αντιισταμινικά, αντιαλλεργικά, διουρητικά κ.ά
- παρενέργειες διάφορων ασθενειών και λοιμώξεων, όπως το σύνδρομο HIV, το Αλτσχάιμερ, ο διαβήτης, η ρευματοειδής αρθρίτιδα κ.ά
- παρενέργειες κάποιων θεραπειών, όπως ακτινοβολίες, χημειοθεραπεία
- μπλοκάρισμα κάποιου σιελογόνου πόρου
- στρες, αγωνία, καταπίεση
- αφυδάτωση
- χαρακτηριστικό κάποιων συνδρόμων, όπως το σύνδρομο Sjogren
Βοηθητικά για την παραγωγή σιέλου είναι και τα εξής:
- διατροφή χαμηλή σε σάκχαρα και υδατάνθρακες
- περιορισμός των σνακς
- περιορισμός όξινων και πικάντικων τροφών
- κατανάλωση μεγάλης ποσότητας νερού, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του φαγητού
- αργό μάσημα των τροφών
- βούρτσισμα των δοντιών με φθοριούχα οδοντόκρεμα
- χρήση στοματικού διαλύματος με φθόριο
- μάσημα τσίχλας χωρίς ζάχαρη
- πιπίλισμα ενός κουκουτσιού κερασιού ή ελιάς
- αναπνοή από τη μύτη
- χρήση υγραντήρα στο δωμάτιο
Εξωγενής διάβρωση
- Πολύ συχνή κατανάλωση όξινων τροφών και ποτών. Είναι το πιο σύνηθες αίτιο της διάβρωσης. Τα δόντια διατρέχουν κίνδυνο κάθε φορά που καταναλώνουμε τροφές ή ποτά που δημιουργούν πολύ όξινο περιβάλλον στο στόμα (pH< 5). Τέτοιες τροφές είναι τα φρούτα, οι φυσικοί χυμοί, τα αναψυκτικά, ακόμη και τα διαίτης, τα ανθρακούχα ποτά και γενικά οι ξινές τροφές ή τροφές με ζάχαρη.
- Όξινα φάρμακα. Είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα, όταν παραμένουν στο στόμα αρκετό χρόνο πριν την κατάποση.
- Το χλώριο στις πισίνες. Η επικινδυνότητα για διάβρωση εξαρτάται από τη συχνότητα έκθεσης στο χλώριο των κολυμβητών.
Ενδογενής διάβρωση
- Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Τα όξινα υγρά του στομάχου λόγω της παλινδρόμησης έρχονται σε επαφή με τα δόντια και μπορεί να προκαλέσουν διάβρωση της εσωτερικής επιφάνειας των δοντιών.
- Διατροφικές διαταραχές. Λόγω των συχνών εμέτων (νευρική ανορεξία) και της μεγαλύτερης κατανάλωσης όξινων τροφών (βουλιμία), τα ανορεκτικά και βουλιμικά άτομα παρουσιάζουν συχνότερη διάβρωση του σμάλτου των δοντιών.
- Ευαισθησία των δοντιών. Λόγω της καταστροφής της αδαμαντίνης, εμφανίζεται ευαισθησία στα δόντια, διότι αποκαλύπτεται η οδοντίνη. Η οδοντίνη είναι πιο μαλακή και πιο πορώδης από την αδαμαντίνη με αποτέλεσμα τα δόντια να γίνονται πιο ευαίσθητα και να πονάνε όταν έρχονται σε επαφή με κάτι ζεστό ή κρύο, γλυκό ή ξινό, ή ακόμη και με τον εισπνεόμενο αέρα.
- Αποχρωματισμός των δοντιών. Αυτό συμβαίνει, διότι με τη σταδιακή καταστροφή της αδαμαντίνης αποκαλύπτεται η οδοντίνη, η οποία έχει κιτρινωπό χρώμα και γι αυτό τα δόντια έχουν κίτρινη όψη.
- Διαφάνεια των δοντιών. Η μείωση του πάχους των δοντιών, λόγω της διάβρωσης, έχει ως αποτέλεσμα τη διαφάνειά τους. Σε πολύ προχωρημένη διάβρωση τα δόντια, ιδιαίτερα τα μπροστινά, έχουν την εμφάνιση γυαλιού.
- Αλλαγή σχήματος και μεγέθους των δοντιών. Τα διαβρωμένα δόντια λόγω της απώλειας οδοντικής ουσίας, εμφανίζονται μικρά και λεπτά και με ανώμαλο περίγραμμα.
Στα αρχικά στάδια, προτείνεται η φθορίωση, η οποία μπορεί να αυξήσει την ανθεκτικότητα των δοντιών στα οξέα. Επίσης, προτείνονται φθοριούχες οδοντόκρεμες και οδοντόκρεμες που ανακουφίζουν τα ευαίσθητα δόντια. Σε πιο προχωρημένες καταστάσεις, ανάλογα με την έκταση της βλάβης, πραγματοποιούνται εμφράξεις (σφραγίσματα) ή sealants, ακόμα και στεφάνες ή γέφυρες.
Για την πρόληψη των διαβρώσεων καλό είναι να:
- περιορίστε την κατανάλωση όξινων τροφών και ποτών κατά τη διάρκεια της ημέρας. Καταναλώνετε τις τροφές αυτές, κατά το δυνατόν, στα γεύματα.
- πίνετε τα όξινα ποτά γρήγορα και με καλαμάκι, αν αυτό είναι εφικτό.
- περιορίστε την κατανάλωση ανθρακούχων αναψυκτικών.
- χρησιμοποιείτε για σνακ τροφές οι οποίες δεν είναι όξινες.
- επιλέγετε ποτά χωρίς ζάχαρη.
- μη βουρτσίζετε τα δόντια σας αμέσως μετά την κατανάλωση όξινων τροφών ή ποτών ή μετά από έξαρση συμπτωμάτων παλινδρόμησης, διότι τα οξέα μαλακώνουν πρόσκαιρα το σμάλτο των δοντιών, με αποτέλεσμα να διατρέχουν τον κίνδυνο μεγαλύτερης διάβρωσης.
- ξεπλένετε τα δόντια σας με νερό μετά την κατανάλωση τέτοιων τροφών ή ποτών.
- τελειώνετε το γεύμα με προϊόντα που περιέχουν ασβέστιο, όπως τυρί, για την εξουδετέρωση των οξέων.
- βουρτσίζετε τα δόντια σας 2 φορές την ημέρα με μαλακή οδοντόβουρτσα και χρησιμοποιείτε φθοριούχο οδοντόκρεμα.
- μασάτε τσίχλες χωρίς ζάχαρη για αύξηση ροής του σάλιου.
- ελέγξτε τα αίτια των συχνών εμέτων.
- κάνετε τακτικούς οδοντιατρικούς ελέγχους. Τα σημάδια της διάβρωσης δεν γίνονται εύκολα αντιληπτά. Μόνο ο οδοντίατρος μπορεί να τα διαγνώσει και να προτείνει σχέδιο αντιμετώπισης.
- ακολουθείτε πρόγραμμα φθορίωσης στο οδοντιατρείο, εάν είναι αναγκαίο.
Η τερηδόνα προσβάλλει τα δόντια σε όλες τις ηλικίες, ακόμη και των νηπίων. Στις μέρες μας, έχει πάρει, διεθνώς, μορφή επιδημίας. Ιδιαίτερα ανησυχητικά είναι τα στοιχεία για την εμφάνιση της τερηδόνας στον ελληνικό πληθυσμό. Αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορεί να προκαλέσει πόνο ή φλεγμονή, ακόμη και να οδηγήσει σε απώλεια του δοντιού. Αρχικά, η τερηδόνα επιτίθεται στην εξωτερική επιφάνεια του δοντιού, την αδαμαντίνη (σμάλτο) και στη συνέχεια, προσβάλλει την οδοντίνη και τον πολφό, δηλαδή το εσωτερικό μέρος του δοντιού.
-
- Τερηδόνες σε μικρό παιδί
-
- Τερηδόνες σε οπίσθια δόντια
Πολύς κόσμος θεωρεί ότι η τερηδόνα δεν αποτελεί σημαντικό πρόβλημα και αγνοεί ότι είναι μια σοβαρή ασθένεια, η οποία, όμως, είναι αναστρέψιμη, εάν διαγνωστεί έγκαιρα. Αυτό που, επίσης, δεν γνωρίζει είναι ότι μπορεί να προληφθεί με σωστή στοματική υγιεινή και τακτικό οδοντιατρικό έλεγχο.
Όταν ο ασθενής καταναλώνει τροφές με σάκχαρα και άμυλο, τα βακτήρια μεταβολίζουν τα σάκχαρα και το άμυλο των τροφών σε οξέα. Τα οξέα αυτά με τη σειρά τους απομεταλλικοποιούν την αδαμαντίνη προκαλώντας τη σταδιακή καταστροφή της. Αυτή η διάβρωση προκαλεί μικρές τρύπες στην αδαμαντίνη. Στη συνέχεια τα βακτήρια και τα οξέα μπορούν να φτάσουν στην επόμενη ζώνη, την οδοντίνη, η οποία είναι πιο μαλακή και λιγότερο ανθεκτική και τελικά να προσβάλουν και τον ίδιο τον πολφό του δοντιού όπου βρίσκονται τα νεύρα του δοντιού.
Λόγω της καταστροφής της εξωτερικής στιβάδας του δοντιού το νεύρο του γίνεται πιο ευαίσθητο στα διάφορα ερεθίσματα που προσβάλλουν το δόντι (πχ ψυχρό, θερμό) με αποτέλεσμα να προκαλείται πονόδοντος. Αν η τερηδόνα φτάσει στον πολφό τότε το νεύρο του δοντιού νεκρώνεται.
- Η κακή στοματική υγιεινή. Για να δημιουργηθεί τερηδόνα είναι απαραίτητη η παρουσία των βακτηρίων που μεταβολίζουν τα σάκχαρα και το άμυλο των τροφών σε οξέα. Συνεπώς, αν δεν απομακρύνονται τα μικρόβια από τα δόντια, τότε υπάρχει κίνδυνος για τερηδόνα.
- Τροφές και ποτά που περιέχουν σάκχαρα και άμυλο. Αυτές είναι υπεύθυνες για τα οξέα που παράγονται στο στόμα και συμβάλλουν στη δημιουργία της τερηδόνας.
- Η έλλειψη φθορίου. Το φθόριο προστατεύει από την τερηδόνα γι αυτό και προστίθεται στη γενική παροχή του νερού. Επίσης, το φθόριο είναι συστατικό σε πολλές οδοντόπαστες και στοματικά διαλύματα. Για την επιπλέον πρόσληψη φθορίου είναι απαραίτητη η συμβουλή του οδοντιάτρου.
- Η ξηροστομία. Προκαλείται από την έλλειψη σάλιου. Το σάλιο απομακρύνει τα υπολείμματα των τροφών και την πλάκα και έτσι εμποδίζει τον τερηδονισμό των δοντιών. Επίσης, ουσίες στο σάλιο καταπολεμούν τα οξέα που παράγονται από τα βακτήρια.
- Τα φθαρμένα σφραγίσματα. Όταν δεν εφαρμόζουν καλά, εμποδίζουν τον καλό καθαρισμό, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται η τερηδόνα κάτω από αυτά.
- Οι διατροφικές ανωμαλίες. Η νευρική ανορεξία ή η βουλιμία οδηγεί σε διάβρωση των δοντιών και τερηδόνα. Τα οξέα του στομάχου από τους συχνούς εμετούς καταστρέφουν το σμάλτο. Επίσης, οι διατροφικές ανωμαλίες επηρεάζουν και την παραγωγή του σάλιου.
- Οι διάφορες θεραπείες. Ακτινοβολίες και χημειοθεραπεία μπορούν να μειώσουν την παραγωγή σάλιου που παρεμποδίζει την εμφάνιση τερηδόνας.
- Φθορίωση. Το φθόριο βοηθάει τα δόντια να αποκαταστήσουν τη ζημιά από την τερηδόνα, όταν αυτή βρίσκεται σε αρχικό στάδιο. Η θεραπεία γίνεται από τον οδοντίατρο. Το φθόριο μπορεί να είναι σε διάλυμα, σε gel, αφρό ή βερνίκι. Η θεραπεία διαρκεί λίγα λεπτά.
- Έμφραξη (σφράγισμα). Είναι η κύρια επιλογή, όταν η τερηδόνα έχει προχωρήσει και έχει δημιουργήσει τρύπα στο δόντι. Το δόντι καθαρίζεται από την τερηδόνα και το έλλειμμα της οδοντικής ουσίας αποκαθίσταται με ένα σφράγισμα.
- Στεφάνες. Όταν η καταστροφή του δοντιού είναι πιο εκτεταμένη και δεν υπάρχει αρκετή οδοντική ουσία, για να συγκρατήσει ένα σφράγισμα ο οδοντίατρος καταφεύγει στην κατασκευή μιας στεφάνης.
- Ενδοδοντική θεραπεία (απονεύρωση). Όταν η τερηδόνα έχει φθάσει στον πολφό του δοντιού, το νεύρο έχει νεκρωθεί και χρειάζεται να γίνει ενδοδοντική θεραπεία.
- Εξαγωγή. Όταν η καταστροφή από την τερηδόνα είναι τόσο εκτεταμένη που είναι αδύνατον να αποκατασταθεί το δόντι, ο οδοντίατρος προχωράει στην εξαγωγή του.
- με καλή στοματική υγιεινή
- με περιοδικές φθοριώσεις στο οδοντιατρείο
- με τη χρήση φθοριούχας οδοντόκρεμας ή στοματικού διαλύματος
- με ισορροπημένη διατροφή που περιορίζει την πρόσληψη ζάχαρης και αμύλου
- με τους συχνούς επανελέγχους
Ποιοι είναι ευάλωτοι στην τερηδόνα;
Σε όλες τις ηλικίες τα δόντια μπορεί να αποκτήσουν τερηδόνα. Ενώ πολλοί πιστεύουν ότι τα παιδιά και οι έφηβοι είναι περισσότερο ευάλωτοι στην τερηδόνα, η αλήθεια είναι ότι η τερηδόνα αφορά όλες τις ηλικίες. Ακόμη και βρέφη μπορούν να αποκτήσουν τερηδόνα.
Τα μικρότερης ηλικίας άτομα είναι, ίσως, πιο ευάλωτα, διότι η αδαμαντίνη είναι περισσότερο ανώριμη και μπορεί να καταστραφεί ευκολότερα από τα οξέα. Άτομα μεγαλύτερης ηλικίας λόγω υφίζησης των ούλων και έκθεσης της ρίζας των δοντιών διατρέχουν και αυτά μεγάλο κίνδυνο να τερηδονιστούν τα δόντια τους. Επίσης, ορισμένα φάρμακα, όπως αντιυπερτασικά, αντιισταμινικά, διουρητικά ή αντικαταθλιπτικά προκαλούν ξηροστομία, η οποία σχετίζεται με την εμφάνιση της τερηδόνας. Ακόμη, διάφορες ασθένειες, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, αναπνευστικοί νόσοι και ογκολογικές θεραπείες σχετίζονται με την τερηδόνα. Τέλος, η απουσία ή και η ελλιπής στοματική υγιεινή καθώς και η πλούσια σε σάκχαρα διατροφή ευθύνονται για την εμφάνιση της τερηδόνας.
Τι είναι η τερηδόνα του μπιμπερό;
Η τερηδόνα του μπιμπερό είναι η τερηδόνα που προκαλείται στα νηπιακά δόντια από την παρατεταμένη έκθεσή τους σε υγρά που περιέχουν ζάχαρη όπως το γάλα, ακόμη και του στήθους, οι χυμοί και γενικά όλα τα ζαχαρούχα υγρά. Συνήθως στην ηλικία αυτή η χορήγηση των τροφών αυτών γίνεται με το μπιμπερό και η αργή κατανάλωσή τους εκθέτει τα δόντια για μεγάλο χρονικό διάστημα στη ζάχαρη, αυξάνοντας τον κίνδυνο για τερηδόνα.
Η τερηδόνα στα νεογιλά δόντια μπορεί να προκαλέσει πόνο και ζημιά στα μόνιμα δόντια που πρόκειται να ανατείλουν. Επιπλέον, η τερηδόνα μπορεί να συσχετισθεί, σε κάποια παιδιά, και με γενικότερα προβλήματα υγείας.
Γιατί τα πίσω δόντια τερηδονίζονται πιο εύκολα;
Οι επιφάνειες μάσησης των πίσω δοντιών είναι σκληρές και ανώμαλες, διότι εμφανίζουν κοιλώματα και αύλακες. Έτσι, ο καθαρισμός των περιοχών αυτών με την οδοντόβουρτσα είναι δύσκολος με αποτέλεσμα οι τροφές και τα βακτήρια να παγιδεύονται και να παραμένουν εκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Συνεπώς, αν έχετε αντιληφθεί ότι σφίγγετε ή τρίζετε τα δόντια σας, να επισκεφτείτε άμεσα τον οδοντίατρό σας. Για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, κατασκευάζεται ένας εξατομικευμένος διαφανής νάρθηκας βρυγμού ο οποίος τοποθετείται στα δόντια της άνω ή της κάτω γνάθου. Ο ασθενείς φοράει το νάρθηκα στον ύπνο ή και όταν τρίζει τα δόντια του κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ο νάρθηκας είναι κατασκευασμένος από ακρυλικό και είναι πιο μαλακός από το σμάλτο των δοντιών. Έτσι, αποτρίβεται ο νάρθηκας και προστατεύονται τα δόντια. Επίσης, ο νάρθηκας χαλαρώνει και ξεκουράζει τους μασητήρες μυς και έτσι αποφεύγονται οι πονοκέφαλοι και η καταπόνηση της άρθρωσης.
Υπάρχουν τρεις τύποι προστατευτικού αθλητικού νάρθηκα:
- οι προκατασκευασμένοι– Είναι φτηνοί κι έρχονται προκατασκευασμένοι, έτοιμοι να φορεθούν χωρίς να υπάρχει η δυνατότητα οποιασδήποτε προσαρμογής. Για το λόγο αυτό, συνήθως, δεν έχουν καλή εφαρμογή, ενώ συχνά δημιουργούν προβλήματα και στην αναπνοή. Έτσι, οι νάρθηκες αυτοί δεν είναι πολύ διαδεδομένοι.
- οι μερικώς προσαρμοζόμενοι– Πρόκειται για νάρθηκες που μπορεί κάποιος να προμηθευτεί σε καταστήματα αθλητικών ειδών. Επειδή είναι από θερμοπλαστικό υλικό, ο ασθενής μαλακώνει τον νάρθηκα σε ζεστό νερό και στη συνέχεια τον εφαρμόζει στο στόμα. Μόλις κρυώσει ο νάρθηκας αποκτά μόνιμα το τελικό του σχήμα. Επειδή είναι πιο εξατομικευμένοι από τους προκατασκευασμένους νάρθηκες, προσφέρουν καλύτερη εφαρμογή. Παρόλα αυτά, ακόμα και αν ακολουθηθούν πιστά οι οδηγίες κατασκευής τους, δεν θεωρούνται ότι προσφέρουν απόλυτη εφαρμογή και προστασία σε περίπτωση τραυματισμού.
- οι πλήρως προσαρμοζόμενοι– Είναι οι νάρθηκες που φτιάχνονται στο οδοντιατρείο και είναι εντελώς εξατομικευμένοι. Ο οδοντίατρος λαμβάνει αποτύπωμα των δοντιών και κατασκευάζει στο εργαστήριο το νάρθηκα ο οποίος έχει άριστη εφαρμογή στα δόντια και λαμβάνει υπόψη όλες τις ιδιαιτερότητες της ανατομίας του στόματος. Ο νάρθηκας είναι από υποαλλεργικό υλικό και υψηλής αντοχής, προσφέροντας τη μέγιστη δυνατή προστασία.
