Ενδοδοντολογία

Ενδοδοντολογία
Τι είναι η ενδοδοντολογία
Η Ενδοδοντολογία είναι η ειδικότητα της Οδοντιατρικής η οποία ασχολείται με τη διάγνωση και τη θεραπεία των νοσημάτων του πολφού του δοντιού.

Στην άκρη της ρίζας ενός δοντιού υπάρχει μία τρύπα μέσα από την οποία εισέρχονται στο εσωτερικό του δοντιού τα αγγεία και τα νεύρα του. Από την τρύπα αυτή ξεκινάει εσωτερικά ένας σωλήνας (ριζικός σωλήνας) ο οποίος οδηγεί τα αγγεία και τα νεύρα σε έναν μεγαλύτερο θάλαμο (μυλικός θάλαμος) πάνω από τις ρίζες του δοντιού. Το σύνολο των αγγείων και νεύρων ενός δοντιού αποτελούν τον πολφό του.

Λόγω της παρουσίας των νεύρων στο εσωτερικό του δοντιού, τα δόντια έχουν αίσθηση, με αποτέλεσμα, όταν δέχονται έντονα ερεθίσματα (πχ ψυχρό, θερμό) αυτό να μεταφράζεται σε διαφορετικής έντασης πόνο, ανάλογα με την ένταση του ερεθίσματος.

Σε περιπτώσεις καταγμάτων του δοντιού ή τερηδόνας, όπου έχει καταστραφεί ένα μέρος από το προστατευτικό εξωτερικό περίβλημα του δοντιού, το νεύρο αντιλαμβάνεται πιο έντονα τα ερεθίσματα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή του νεύρου, με αποτέλεσμα να προκαλείται έντονος πόνος (πολφίτιδα). Η πολφίτιδα αυτή δεν είναι πάντα αναστρέψιμη και μπορεί να οδηγήσει σε νέκρωση του νεύρου. Νέκρωση μπορεί, επίσης, να προκληθεί, όταν εκτεθεί το νεύρο στο περιβάλλον είτε από ένα πιο βαθύ κάταγμα είτε όταν η τερηδόνα επεκταθεί στον πολφό του δοντιού. Τέλος, έντονες συγκλεισιακές δυνάμεις που ασκούνται στο δόντι μπορούν να συνθλίψουν το νεύρο στο σημείο εισόδου του στο δόντι οδηγώντας πάλι σε νέκρωσή του.

Αν και το νεκρό νεύρο δεν προκαλεί πόνο στα διάφορα ερεθίσματα, εντούτοις η νέκρωση και η μόλυνση του εκτεθειμένου νεύρου παράγει προϊόντα αποσύνθεσης και φλεγμονής. Αυτά, συνήθως, εξέρχονται από το στόμιο στην άκρη της ρίζας, με αποτέλεσμα να καταστρέφουν το οστό της γνάθου δημιουργώντας μια κύστη. Αν η κύστη αυτή επεκταθεί, μπορεί να προκαλέσει απόστημα που οδηγεί σε έντονο πόνο.

Για την αντιμετώπιση όλων αυτών των προβλημάτων απαραίτητη είναι η ενδοδοντική θεραπεία (απονεύρωση).

Η ενδοδοντική θεραπεία, γνωστή και ως «απονεύρωση», είναι η θεραπεία που εφαρμόζεται, για να αντιμετωπίσει προβλήματα που προκαλούνται, όταν έχει μολυνθεί και νεκρωθεί το νεύρο του δοντιού (πολφός). Πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία και η διαδικασία περιλαμβάνει τα εξής στάδια:

  • Απομακρύνεται όλη η τερηδόνα γύρω από το δόντι, ώστε να παραμείνει μόνο η υγιής οδοντική ουσία.
  • Από την κορυφή του δοντιού δημιουργείται ένα φρεάτιο το οποίο δίνει στον οδοντίατρο πρόσβαση στο θάλαμο όπου βρίσκεται το νεύρο.
  • Απομακρύνονται από το εσωτερικό του δοντιού το νεύρο και τα αγγεία καθώς και όλα τα προϊόντα της φλεγμονής που έχουν προκύψει. Αυτό γίνεται με ειδικές ρίνες που μοιάζουν με μικρές βελόνες.
  • Απολυμαίνονται οι ριζικοί σωλήνες και ο μυλικός θάλαμος, όπου βρίσκονταν το νεύρο, για να εξαλειφθούν τα μικρόβια που έχουν εισβάλει στους χώρους αυτούς.
  • Αφού έχουν αποστειρωθεί οι ριζικοί σωλήνες, στεγνώνονται και τοποθετείται ένα μαλακό εμφρακτικό υλικό (γουταπέρκα), για να γεμίσει τους καθαρούς και άδειους ριζικούς σωλήνες.
  • Γίνεται στο επάνω μέρος του δοντιού αποκατάσταση με έμφραξη (σφράγισμα) ή στεφάνη (θήκη), ώστε να απομονωθούν οι ριζικοί σωλήνες από το εξωτερικό περιβάλλον, για να μην επαναμολυνθούν.
endododologia6
Στάδια ενδοδοντικής θεραπείας:
1) νέκρωση και μόλυνση νεύρου από τερηδόνα,
2-3) δημιουργία φρεατίου πρόσβασης και καθαρισμός-αποστείρωση ριζικών σωλήνων,
4) έμφραξη ριζικών σωλήνων με γουταπέρκα και
5) τελική αποκατάσταση δοντιού με σφράγισμα ή στεφάνη.

 

Λόγω της αποστείρωσης που προσπαθεί ο οδοντίατρος να πετύχει κατά την ενδοδοντική θεραπεία τοποθετείται ειδικός απομονωτήρας γύρω από το δόντι, για να μην εισέρχονται σάλια στην περιοχή

Επίσης, είναι κατανοητό ότι όσες περισσότερες ρίζες έχει το δόντι και όσες μεγαλύτερες κάμψεις έχουν αυτές, τόσο αυξάνεται και η δυσκολία της θεραπείας.

Κάποιες φορές, παρόλο που η ενδοδοντική θεραπεία έχει γίνει στο παρελθόν, το δόντι εξακολουθεί να ενοχλεί τον ασθενή ή μπορεί να εμφανίσει ένα απόστημα. Τις περισσότερες φορές, αυτό οφείλεται στον ελλιπή καθαρισμό και στην ελλιπή αποστείρωση των ριζικών σωλήνων κατά την ενδοδοντική θεραπεία, η οποία δίνει τη δυνατότητα στα εναπομείναντα μικρόβια να οργανωθούν και να δημιουργήσουν τις δυσάρεστες αυτές καταστάσεις. Επίσης, η κακή στοματική υγιεινή μπορεί να προκαλέσει την εμφάνιση νέας τερηδόνας η οποία, αν επεκταθεί στο χώρο της απονεύρωσης, θα τον μολύνει, οδηγώντας πιθανά στα ίδια αποτελέσματα. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, η ενδοδοντική θεραπεία πρέπει να επαναλαμβάνεται.

Αν παρά την επανάληψη της ενδοδοντικής θεραπείας και αφού βεβαιωθούμε ακτινογραφικά ότι έχει γίνει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, εξακολουθεί το δόντι να εμφανίζει προβλήματα, τότε η μόνη επιλογή, πριν την εξαγωγή του δοντιού, είναι η χειρουργική διευθέτηση με μια τεχνική που λέγεται ακρορριζεκτομή.

Η νέκρωση και μόλυνση του νεύρου του δοντιού μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία μιας κύστης στο οστό της γνάθου ακριβώς κάτω από την άκρη της ρίζας του δοντιού. Η κύστη αυτή περιέχει μικρόβια και προϊόντα φλεγμονής και αποσύνθεσης του νεκρού νεύρου. Μετά την ενδοδοντική θεραπεία και αφού έχει καθαρίσει και αποστειρωθεί η περιοχή, η κύστη αυτή απορροφάται από τον οργανισμό και στη θέση της ξανασχηματίζεται νέο οστό. Αν το δόντι εξακολουθεί να ενοχλεί τον ασθενή μετά την πρώτη ενδοδοντική θεραπεία, τότε γίνεται επανάληψη της ενδοδοντικής θεραπείας. Αν και πάλι τα συμπτώματα εξακολουθούν να υπάρχουν και ακτινογραφικά η κύστη δεν έχει απορροφηθεί, τότε, ίσως, το πρόβλημα λυθεί με ακκρορριζεκτομή.

Αυτή είναι μια μικρή χειρουργική επέμβαση η οποία γίνεται με τοπική αναισθησία, όπως σε ένα σφράγισμα. Ο οδοντίατρος αποκτά πρόσβαση στην άκρη της ρίζας και αφαιρεί την κύστη και την άκρη της ρίζας του δοντιού που προφανώς συντηρούσε το πρόβλημα. Στη συνέχεια, σφραγίζεται το νέο στόμιο της άκρης της ρίζας.

Η επούλωση είναι σύντομη και σχετικά ανώδυνη, εκτός από κάποια ήπια παυσίπονα ο ασθενής λαμβάνει και αντιβίωση για 5-7  ημέρες.

Συχνές ερωτήσεις

Είναι επώδυνη η ενδοδοντική θεραπεία;

Η ενδοδοντική θεραπεία πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία με αποτέλεσμα να είναι εντελώς ανώδυνη. Παρόλα αυτά, οι ιστοί γύρω από την άκρη της ρίζας μπορεί να τραυματιστούν κατά τη διάρκεια της θεραπείας και να ερεθιστούν. Έτσι, όταν περάσει η αναισθησία, ο ασθενής μπορεί να αισθάνεται κάποια ενόχληση η οποία αντιμετωπίζεται με ήπια παυσίπονα.

Γιατί μπορεί μια ενδοδοντική θεραπεία να καθυστερήσει να ολοκληρωθεί;

Υπάρχουν διάφοροι λόγοι που μπορούν να καθυστερήσουν την ολοκλήρωση μιας ενδοδοντικής θεραπείας, όπως:

1) να είναι  δύσκολη η  εύρεση και πρόσβαση σε όλους τους ριζικούς σωλήνες του δοντιού
2) οι ρίζες να έχουν έντονη κάμψη και να χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, για να αποφευχθεί μία διάτρηση
3) από την κύστη να αναβλύζει πύον, σημάδι ότι δεν έχει αποστειρωθεί ακόμα ο ριζικός σωλήνας
4) ο ριζικός σωλήνας να έχει ενασβεστιωθεί και να μην επιτρέπει έτσι τη διέλευση των ρινών

Τι είναι η διάτρηση δοντιού;

Σε κάποιες περιπτώσεις, όπου η ρίζα του δοντιού είναι λεπτή και με μεγάλη κάμψη, η τεχνική δυσκολία της ενδοδοντικής θεραπείας αυξάνεται. Τα μικροεργαλεία (ρίνες) που χρησιμοποιούνται, για να καθαρίσουν τους ριζικούς σωλήνες, ενδέχεται να μην μπορούν να ακολουθήσουν την έντονη κάμψη της ρίζας, με αποτέλεσμα να εξέρχονται από το πλάι της ρίζας και να δημιουργείται μια διάτρηση. Σε αυτές τις περιπτώσεις, δεν μπορεί να ολοκληρωθεί ιδανικά η ενδοδοντική θεραπεία. Αν η διάτρηση εντοπίζεται κοντά στην άκρη της ρίζας, το δόντι πρέπει να παρακολουθείται, αλλά, συνήθως, η διάτρηση οδηγεί σε εξαγωγή του δοντιού. Αντίθετα, όσο πιο ψηλά στη ρίζα είναι η διάτρηση, τόσο καλύτερη και η πρόγνωση δεδομένου ότι ο οδοντίατρος μπορεί να προσεγγίσει τη διάτρηση και να τη φράξει με ειδικό εμφρακτικό υλικό.

Ρωτήστε τους ειδικούς
Απευθυνθείτε σήμερα σε έναν ειδικό για τη φροντίδα του χαμόγελου σας.